Arabuluculuk, Hukuk Sistemi gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılan bir Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemidir.

         Arabuluculuk  Nedir?  Taraflar arasındaki bir hukuki uyuşmazlığı mahkemeye başvurmadan önce veya dava açıldıktan sonra, Adalet Bakanlığı Arabulucular siciline kayıtlı bağımsız ve tarafsız bir üçüncü kişi olan arabulucu desteğiyle çözme yöntemidir. Arabuluculuk gönüllü bir süreçtir. Arabuluculuğa katılan taraflar, diledikleri zaman bu süreci sonlandırabilirler. Taraflar iradi olarak arabuluculuk görüşmelerine katılabileceği gibi, iradi olarak da bu görüşmeden her aşamada çekilebilirler. Arabuluculuk sürecinde anlaşamamak dava açmayı engellemez, taraflar arabuluculukta anlaşamazlarsa dava yoluna gidebilirler.

6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununa göre;  Arabuluculuk, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri, iş ve işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının, çözülmesi amacıyla, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ihtiyari olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Arabulucu Kimdir? Arabulucu olarak adlandırdığımız bu 3. Kişi, bazı sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getirir ve  tarafların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesi için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştirir. Taraflar çözüm önerisi getiremedikleri zaman, taraflara çözüm önerisi de sunabilen kişidir. Arabulucu, bu süreçte karar veren kişi değildir. Arabulucu, taraflar arasındaki asıl uyuşmazlığı ve tarafların menfaatlerini tespit ederek bu konuda çözüm bulmalarına yardımcı olur. Taraflar kendi çözümlerini kendileri üretirler.

Arabuluculuk sistemin avantajları nedir?

Uyuşmazlıkların kısa sürede ve ekonomik bir biçimde çözümlenmesine hizmet eden arabuluculuk süreci yargılamadan daha esnektir. Taraflar, yargılamada uyulması gereken prosedüre arabuluculuk sisteminde tabi olmadıkları için özel çözümler ve yaratıcı sonuçlar çerçevesinde uzlaşma sağlayabilirler. Mahkeme tek bir karar (red veya kabul) verebilecekken, arabuluculuk her bir tarafın memnuniyetini sağlayabilecek daha esnek çözüm seçenekleri sunar. Arabuluculuk yöntemi gizlilik esasına dayanır. ARABULUCULUĞUN EN TEMEL İLKESİ olan GİZLİLİK İLKESİNE GÖRE, Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça arabulucu, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya diğer bir şekilde elde ettiği bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlüdür. Aksi kararlaştırılmadıkça, taraflar ve görüşmelere katılan diğer kişilerde bu konuda gizliliğe uymak zorundadırlar. İleride olası bir mahkeme sürecinde bu bilgi ve belgeler delil olarak ileri sürülemeyeceği gibi taraflar arabulucudan tanıklık etmesini de isteyemezler. Bu sayede taraflar çekinmeden fikirlerini açıklayarak ortak bir çözüm arayabilirler. Gizlilik ilkesine uyulmaması  durumunda kanun, cezai bir müeyyide öngörmüştür. 6325 Sayılı Kanunun 33. Maddesi, gizlilik ilkesine aykırı hareket ederek, bir kişinin hukuken korunan menfaatinin zarar görmesine neden olan kişinin,  6 ay hapis cezası ile cezalandırılacağını öngörmüştür. Bu fiilin soruşturulmasını ve kovuşturulmasını şikayete bağlı kılmıştır.

Hangi davalar Arabuluculuk kapsamındadır?      

Arabuluculuk, ancak tarafların serbest iradeleriyle karar verebilecekleri hukuki uyuşmazlıklarda mümkündür. Arabuluculuk kapsamına giren uyuşmazlıkların bazıları: -İşçi-işveren uyuşmazlıkları – Maddi-manevi tazminat – Borç-alacak ilişkisi – Mal rejimi – Kira alacağı – Zarar tazmini – Kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlık – Sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklar – Tüketici hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklar – Kat mülkiyetinden kaynaklanan uyuşmazlıklar -Ticari uyuşmazlıkları

Arabuluculuk ihtiyari arabuluculuk ve zorunlu arabuluculuk olarak ikiye ayrılır.

İhtiyari Arabuluculuk Nedir? Bir özel hukuk uyuşmazlığından kaynaklanan uyuşmazlığın, çözüme kavuşturulması için,  tarafların dava açılmadan önce ya da dava sırasında kendi isteği ile arabulucuya başvurmasıdır. Mahkeme de tarafları arabuluculuğa davet edebilir. Esas olan ihtiyari arabuluculuktur.

Zorunlu Arabuluculuk Nedir? Bir diğer adı da dava şartı olan arabuluculuk,   dava açılmadan önce,  arabulucuya başvuruyu zorunlu hale getirmiştir.  Bilindiği üzere İş Hukukundan  ve Ticaret Hukukundan kaynaklanan bazı uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk uygulanır. İş Hukukunda; Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. İşçilik alacakları, işe iade, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, bayram vs. tatil alacakları, maaş ve izin ücretleri gibi alacaklar, işe iade talepleri Ocak 2018 tarihinden itibaren zorunlu arabuluculuğa tabi kılınmıştır. Ticaret Hukukunda; Ticaret Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce Ocak 2019 tarihinden itibaren arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Arabulucuya  başvurulmadan açılan bu davalar Mahkeme tarafından ret olunur.

Sonuç olarak, arabuluculuğa başvurmakla dava açmaktan vazgeçmiyorsunuz. Taraflar, ihtiyari arabuluculukta arabuluculuk sürecine başvurmak, ihtiyari ve zorunlu arabuluculukta da süreci devam ettirmek, sonuçlandırmak veya bu süreçten vazgeçmek konusunda tamamen serbesttirler.

Hukuki sorunlarınıza en kısa zamanda çözüm bulmanıza yardımcı olalım. Ayrıca yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklarınızda Fransızca dilinde de sizlere hizmet verebiliriz.

Dostane bir çözüm için bize başvurun…

Yasal uyarı Türkiye Barolar Birliği ve Avukatlar Kanunu’nun (1136 Sayılı Kanun) mesleki kurallarına göre, bu sitede paylaşılan bilgiler sadece bilgi amaçlıdır, danışma veya reklam amaçlı değildir. Sitede sunulan bilgilerden ve ziyaretçiler tarafından bu web sitesinde verilen bilgilerden yapılan işlemlerden ve eylemlerden sorumlu değiliz. Bu sitede paylaşılan bilgileri (büronun logosu ve diğer verileri), büronun izni olmadan kullananlara karşı yasal işlem yapılacaktır. Bu siteyi ziyaret ederek, Yasal Uyarı koşullarını kabul etmiş sayılırsınız.